معرفی انواع پله
تعریف پله (stair)
از قدیم پله نقش اساسی در معماری ساختمان و بناهای مختلف ساخت بشر داشته است و دسترسی انسان ها به نقاط مختلف و سطوح خیلی بلند یا پست را محیا می نماید. هر فضایی با توجه به نوع معماری و کاربری و محدودیت های آن از اشکال مختلفی از راه پله با شکل ظاهر متفاوت بهره میبرد که در اینجا به معرفی و مقایسه انواع پله ساختمانی می پردازیم.
پله یک عنصر مهم در معماری است که برای اتصال سطوح مختلف یک ساختمان استفاده میشود. طراحی و موقعیت قرارگیری پلهها در یک ساختمان بسیار مهم است و باید با در نظر گرفتن عوامل مختلفی مانند استفاده راحت، ایمنی، زیبایی و قابلیت ترافیک مناسب صورت گیرد.
پلهها به صورت عمومی از دو بخش اصلی تشکیل شدهاند: پلهها و پلهنگهبانها. پلهها بخش اصلی پله هستند که شامل سطوح خطی و مستقیم هستند که برای صعود و نزول استفاده میشوند. پلهنگهبانها بخشهای جانبی پله هستند که از هر دو طرف پله قرار دارند و برای افزایش ایمنی و جلوگیری از سقوط افراد استفاده میشوند.
پلهها میتوانند به صورت مستقیم یا منحنی طراحی شوند و در ابعاد و ارتفاعهای مختلفی قابل ساخت هستند. همچنین، میتوانند از مواد مختلفی مانند چوب، فلز، سنگ و شیشه ساخته شوند. طراحی پلهها باید با توجه به نیازهای کاربران و سبک معماری ساختمان صورت گیرد.
پلهها علاوه بر استفاده کاربران، نقش زیباییشناسانهای نیز دارند و میتوانند به عنوان یک عنصر زیبایی در دکوراسیون داخلی ساختمان استفاده شوند. طراحی پلهها میتواند با استفاده از الگوها، رنگها، بافتها و جزئیات دیگر صورت گیرد تا به ظاهر منحصر به فرد و جذابیت بیشتری برسد.
به طور کلی، پلهها نقش مهمی در معماری ساختمانها دارند و باید با توجه به نیازها و الزامات مربوطه طراحی و ساخته شوند تا علاوه بر اتصال سطوح، ایمنی، راحتی و زیبایی را نیز به کاربران ارائه دهند.
بررسی و مقایسه انواع پله
1- پله مستقیم (یک طرفه) یا straight stair
اگر می خواهید بدانید که پله مستقیم یا straight stair چیست؟ Straight Stair به پله های مستقیم و یک طرفه بدون پاگرد میانی گفته میشود. پله مستقیم پلهای است که سطح آن به صورت خطی و مستقیم طراحی شده است. در این نوع پله، هیچ منحنی یا تغییر جهتی در طراحی آن وجود ندارد و کاربران میتوانند به صورت مستقیم بر روی آن صعود یا نزول کنند. این نوع پلهها به عنوان یک راه حل ساده و کارآمد برای اتصال سطوح مختلف استفاده میشوند.
ویژگی های اصلی پله مستقیم Straight Stair:
- پله ها در یک خط مستقیم کشیده شدهاند و زاویهای ندارند.
- این نوع پله سادهترین و رایجترین نوع پله است.
- پله ها معمولاً با تکیه گاهی به نام Stringer متصل و ثابت میشوند.
- عرض و ارتفاع پلهها میتواند ثابت یا متغیر باشد.
- برای کاهش خطر سقوط، نردههای دستگیرهدار نصب میشود.
- این نوع پله معمولاً در فضاهای کوچک و با عرض کم استفاده میشود.
- ساخت و نصب آنها نسبتاً ساده و ارزان است.
- مزایای اصلی Straight Stair سادگی، هزینه پایین و نیاز فضای کم است.
2 – پله L شکل با پاگرد
پله L شکل به همراه پاگرد که به Quarter Turn یا L-Shape Stair نامیده می شود به پلههایی گفته میشود که در آن پلهها در مسیر خود به صورت ناگهانی 90 درجه میپیچند.
ویژگیهای اصلی پله های L شکل Quarter Turn یا L-Shape:
- پله ها در امتداد مستقیم قرار ندارند و زاویه 90 درجه دارند.
- با پیچیدن 90 درجهای، شکلی شبیه به حرف L پیدا میکنند.
- معمولاً در محلهایی که فضای کمی برای پله وجود دارد، استفاده میشوند.
- باعث کاهش سرعت حرکت در پلهها میشوند.
- نصب آنها نسبت به پله مستقیم پیچیدهتر است.
- نیاز به فضای بیشتری نسبت به پله مستقیم دارند.
- خطر سقوط در آنها بیشتر است.
از پلههای L-Shape معمولا در مواقع لزوم قرارگیری پله در فضای محدود استفاده میشود.
3- پله دو طرفه بدون پاگرد یا Half turn
پله دو طرفه بدون پاگرد که Half Turn نیز نامیده میشود به پلهای گفته میشود که در آن پلهها در میانه مسیر 180 درجه میپیچند بدون اینکه در میانه آن پاگردی قرار گرفته باشد.
ویژگی های پله دوطرفه بدون پاگرد Half Turn:
- پلهها در میانه مسیر خود 180 درجه میچرخند و جهتشان عوض میشود.
- به دلیل تغییر جهت 180 درجهای، شکلی U مانند پیدا میکنند.
- نسبت به پلههای چرخش 90 درجهای، فضای بیشتری را اشغال میکنند.
- ساخت و نصب آنها نسبتا پیچیده و دشوار است.
- در طبقات میانی ساختمانها برای تغییر جهت ارتباطی استفاده میشوند.
- خطر سقوط در آنها بالاست و نیازمند نصب نرده ایمنی است.
- باعث کاهش سرعت و تغییر مسیر حرکت میشوند.
پله Half Turn معمولا زمانی استفاده میشود که تغییر جهت 180 درجهای در پلهها لازم باشد.
4- پله چهار طرفه (چهار رمپه) یا Three-Quarter Turn :
پله چهار طرفه یا چهار رمپه که در انگلیسی Three Quarter Turn نامیده می شود به پلهای اطلاق میگویند که در آن پلهها در مسیر خود تقریبا 270 درجه میچرخند. پله Three-Quarter Turn یک نوع پله چهار طرفه است که در طراحی آن چهار سطح متوالی و متقاطع وجود دارد، اما با یک نوبت چرخش ۹۰ درجه. به عبارت دیگر، در این نوع پله، هر سطح در یک زاویه ۹۰ درجه نسبت به سطح قبلی قرار میگیرد. این پلهها به صورت مستقیم و بدون تغییر جهت از سطح پایین به سطح بالا و بالعکس قابل استفاده هستند، اما با یک چرخش ۹۰ درجه در هر سطح. این نوع پلهها برای اتصال سطوح مختلف با توجه به نیاز و محل قرارگیری استفاده میشوند.
ویژگی های پله Three Quarter Turn:
- پله ها در مسیر خود تغییر جهتی حدود 270 درجهای پیدا میکنند.
- این نوع پله شکلی شبیه به حرف P دارد.
- نسبت به پلههای 180 و 90 درجه، فضای بیشتری را اشغال میکند.
- ساخت آن پیچیدهتر و هزینه بالاتری دارد.
- برای تغییر مسیر در فضاهای محدود کاربرد دارد.
- خطر سقوط در آن زیاد است و نیاز به نصب نرده ایمنی دارد.
- باعث کاهش سرعت و تغییر جهت حرکت میشود.
- کمتر از پلههای چرخش 90 و 180 درجه استفاده میشود.
پله Three Quarter Turn زمانی به کار میرود که نیاز به تغییر مسیر حدود 270 درجهای در پله باشد.
5 : پله دو طرفه با دو بازو و پاگرد میانی
پله دو طرفه با دو بازو و پاگرد میانی یا پله 180 Degree Turn یا Switchback Stair به پلهای گفته میشود که در آن پلهها در میانه مسیر 180 درجه میپیچند و برمیگردند.
ویژگی های پله دو طرفه با دو بازو 180 Degree Turn:
- پله ها در میانه مسیر 180 درجه میچرخند و برمیگردند.
- باعث میشود جهت حرکت برگردد و به سمت عقب بازگردد.
- شکلی U مانند دارند و فضای زیادی را اشغال میکنند.
- معمولا برای صعود و نزول در فضاهای محدود استفاده میشوند.
- ساخت آنها نسبتا پیچیده و هزینهبر است.
- خطر سقوط در آنها زیاد است، نیاز به نرده دارند.
- باعث کاهش سرعت و تغییر مسیر میشوند.
- بیشتر در ساختمانها و منازل مورد استفاده قرار میگیرند.
پله 180 درجه معمولا در مکانهایی با فضای محدود برای ارتباط بین طبقات به کار میرود.
6 – پله گرد یا Circular
پله گرد که Circular نیز نامیده می شود به پلهای اطلاق میشود که پله های آن به صورت دایره ای یا بیضی شکل ساخته شده باشند.
ویژگیهای پله گرد Circular:
- پله ها به صورت دایره یا بیضی شکل طراحی میشوند.
- معمولا یک محور مرکزی دارند که پله ها به دور آن قرار میگیرند.
- باعث ایجاد فضای باز و منحصر به فردی میشوند.
- نصب و ساخت آنها پیچیده و هزینه بر است.
- فضای زیادی را اشغال میکنند.
- ظاهر زیبا و جذابی دارند.
- خطر سقوط در آنها زیاد است.
- بیشتر به عنوان عنصر تزئینی و طراحی مورد استفاده قرار میگیرند.
پلههای Circular بیشتر جنبه تزئینی دارند و برای ایجاد فضایی زیبا مورد استفاده قرار میگیرند.
7 – پله مارپیچ یا Spiral
پله چرخشی یا مارپیچ Spiral به پله ای گفته میشود که پله های آن به صورت مارپیچ طراحی و ساخته شده باشند و به نوعی شبیه طرح مارپیچ حلزون هستند.
ویژگیهای پله مارپیچ Spiral:
- پله ها به صورت مارپیچ و حلزونی شکل طراحی میشوند.
- یک محور مرکزی دارند که پله ها به دور آن میپیچند.
- از نظر ظاهری جذاب و زیبا هستند.
- فضای کمی را اشغال میکنند.
- ساخت آنها بسیار پیچیده و هزینه بر است.
- خطر سقوط در آنها بالاست.
- معمولا بیشتر جنبه تزئینی دارند تا عملکردی.
- در فضاهایی مثل موزه و نمایشگاه بیشتر دیده میشوند.
پله Spiral به دلیل طراحی زیبا و خاص، بیشتر برای جلب توجه و زیباسازی به کار میرود.
8 : پله یک چهارم در گردش یا Winding
پله یک چهارم درگردش که به انگلیسی Winding به آن می گویند به پلهای اطلاق میشود که در آن پله ها به صورت پیچ در پیچ و مارپیچ طراحی شده باشند. پله Winding پیچیده، نوعی پله است که در طراحی آن سطوح دایرهای متعددی وجود دارد که به یکدیگر متصل شدهاند. این پله ها در طول مسیر خود تغییر جهت میدهند و به صورت پیچیده به سطح بالا میرسند. از این نوع پلهها برای اتصال سطوح مختلف با فضای محدود استفاده میشود.
ویژگی های پله یک چهارم در گردش Winding:
- پله ها به صورت پیچ در پیچ و مارپیچ طراحی میشوند.
- مسیر پله ها ممکن است مستقیم یا منحنی باشد.
- نسبت به پله معمولی فضای کمتری را اشغال میکنند.
- ساخت آنها پیچیده و هزینه بر است.
- خطر سقوط در آنها بالاست و نیازمند نرده ایمنی هستند.
- ظاهر جذابی دارند و باعث زیبایی فضا میشوند.
- بیشتر در ساختمانهای تجاری و اداری استفاده میشوند.
پله Winding معمولا برای ذخیره فضا و ایجاد ظاهری زیبا به کار میرود.
9 : پله دو طرفه با سه بازو و پاگرد وسط یا Bifurcated
پله Bifurcated یا همان پله دو طرفه با سه بازو و پاگرد وسط به پلهای گفته میشود که در آن پلهها به دو شاخه تقسیم میشوند.
ویژگیهای پله دوطرفه با سه بازو Bifurcated:
- پله ها در مسیر به دو مسیر مجزا تقسیم میشوند.
- معمولا یک پله مرکزی وجود دارد که به دو طرف شاخه میشود.
- باعث ایجاد دو مسیر مجزا برای بالا و پایین رفتن میشود.
- فضای کمتری نسبت به دو پله جدا اشغال میکند.
- خطر تصادف و سقوط در آن بالاست.
- طراحی و ساخت پیچیدهای دارد.
- بیشتر در ساختمانهای بزرگ و پرتردد استفاده میشود.
- نیاز به نصب نردههای ایمنی در دو طرف دارد.
پله Bifurcated برای جدا کردن جهت حرکت بالا و پایین در فضاهای پرتردد به کار میرود.
نتیجه گیری :
در مطالب بالا بطور خلاصه با انواع شکل ظاهری پله های ساختمانی آشنا شدیم و ویژگی هر کدام را باهم بررسی کردیم. این پله های با توجه به کاربری هرکدام در درون یا بیرون ساختمان استفاده می شوند. ما در دوره آموزش صفر تا صد رویت معماری، به شما مدلسازی انواع پله با متریال های مختلف مانند پله سنگی، فلزی، چوبی و بتنی را به همراه جزییات هرکدام را در نرم افزار Revit آموزش می دهیم که می توانید در پروژه های خود از آن استفاده کنید.
نویسنده : محمد پاک نظر
دیدگاهتان را بنویسید